Middels deze weblog houd ik het thuisfront op de hoogte van mijn belevenissen in Sint-Petersburg. Het is mijn bedoeling hier regelmatig een berichtje te plaatsen. Het recentste bericht staat bovenaan. Reageren op mijn berichten kan via e-mail.

Dag 3. Ik heb opnieuw lekker uitgeslapen (ik was best moe van de reis en het vele lopen en de grote temperatuurverschillen tussen binnen en buiten zijn ook nogal vermoeiend). Ik heb me gewassen en ontbeten en ben aan het werk gegaan achter m’n laptop. Ik ben blij dat ik dat ding heb meegenomen, ideaal om werkstukken te schrijven met een muziekje erbij of om m’n blog te schrijven. Die zet ik vervolgens op een USB-stick om op een plek met internetverbinding op m’n website te zetten. Uit de kamer van Vladimir en Marina kwam tot half twee nog gesnurk. Kort daarna zijn ze vertrokken. Tot vier uur ’s nachts heeft bij hen trouwens de tv aangestaan. Natalja heb ik vandaag maar een minuutje gezien. Ze zei dat ze me een keer had horen hoesten en vroeg of ik ziek was. Ze vroeg of ik niet naar een arts wilde of medicijnen nodig had, maar ik verzekerde haar dat het echt maar een nietsbetekenend, eenmalig kuchje was.

De keuken hier is trouwens een smerige bende. Ik ging op zoek naar bestek, maar kon alleen een bak vinden met wat vies bestek, dat volgens mij nog afgewassen moest worden. Volgens mij... Maar ik kon verder geen bestek vinden. Toen ik mijn vinger over mijn bord haalde en het bord in het licht hield, zag ik dat mijn vinger een spoor had getrokken in een of ander vettig laagje. Maar ook dat moest volgens mij een schoon bord voorstellen. Er zijn geen twee borden of bekers hetzelfde. Verder hangen diverse kastdeurtjes en lades uit hun voegen. Toen ik een deurtje opendeed, viel de voorkant van de lade erboven naar beneden. Die leunde op het deurtje van het kastje eronder. De koelkast bevat allerlei aantekeningen, berekeningen en telefoonnummers, die er met potlood op geschreven zijn, en fungeert zo als een soort metalen kladblok. Het brood is gortdroog, zelfs het meest Westers-ogende brood dat ik kon vinden. Je ziet hier ook veel ‘gevangenisbrood’, ovale hompen bruin brood, die gevangenen in tekenfilmpjes altijd naast hun brits hebben liggen. Volgens mij krijg je dat spul echt niet weg zonder een liter vocht. De melk die ik gisteren heb gekocht is best lekker, maar moddervet en vrij zoetig, en heel licht grijs/oranje van kleur. In de prodoekty vragen ze vaak of je een paket wilt: je verwacht dan een doosje of zo, maar dat is het woord voor zakje / tasje. Het is allemaal even wennen...

Vanmiddag heb ik ook gewone witte melk gevonden. Niet ver hier vandaan is een plein, Sennaja plosjtsjad, waaraan talloze winkeltjes liggen. Daar kwam ik ook een prodoekty in supermarktstijl tegen, waar je dus zelf de spullen mag pakken. Wel zo prettig vind ik, maar het was maar een klein winkeltje. Er zouden hier in de buurt ook een paar enorme Westers-achtige supermarkten moeten zitten; die ga ik ook eens opzoeken. Verder was vanmiddag mijn beltegoed bijna op. Op het vliegveld hadden we van Anna SIM-kaarten gekregen en 100 roebel beltegoed, maar dat is maar twee euro en dus snel op. In de stad wemelt het van de oranje oplaadautomaten waar je geld kunt invoeren om je beltegoed aan te vullen. Er zijn automaten waar je 7 % verwerkingskosten moet betalen en er zijn automaten waar het opladen gratis is, maar dat kun je pas zien als je het geld al hebt ingevoerd. Bij de automaat die ik uitkoos moest ik uiteraard betalen, en vervolgens zag ik in een prodoekty een man aan een automaat staan waar je niet extra hoefde te betalen. Tja...

’s Avonds hebben we gegeten bij een restaurantje in de buurt van de universiteit. Omdat dat toch zeker 35-40 minuten lopen is ben ik daar met de metro heengegaan. Je kunt hier voor ongeveer 50 eurocent een metromuntje kopen, waarmee je op één metrotraject zover mag reizen als je wilt. Om vertrektijden hoef je je niet druk te maken, vanaf ieder station vertrekt er om de paar minuten wel een metro. Het nadeel van de metro is dat de stations niet echt gunstig liggen. Er is een station op ruim tien minuten lopen vanaf mijn huis, maar dan moet ik drie haltes verderop weer uitstappen en dan nog een kwartier lopen naar de universiteit. Morgen ga ik denk ik gewoon lekker wandelen. Ja ja, morgen aan de bak... Ik ben zeer benieuwd hoe druk we het gaan krijgen!

Dag 2. Ik heb lekker uitgeslapen en met wat brood van gisteren ontbeten. Natalja en Marina houden ook wel van uitslapen. Ik was de eerste die aan het begin van de middag de lichten in het huis aandeed (alleen de slaapkamers en de keuken hebben een raam) en om half een ’s middags kwam uit Marina’s kamer nog gesnurk. Kort voordat ik wegging, om half twee, ontmoette ik ook de neef van Natalja, Vladimir. Hij en Marina lopen de hele dag rond in badjas en zijn aan het giebelen in hun kamer, echt non-stop. De opzet van de woning is iets anders dan bij ons: er zijn drie slaapkamers, een keuken, een badkamer, een toilet en een smal halletje. Er is dus geen woonkamer en Natalja, Vladimir en Marina zitten dus de hele dag in hun slaapkamers. Natalja heb ik vandaag alleen even heel kort gezien toen ze een gast uitliet. De kapstok is in de hal, en daaronder staat al het schoeisel. Men loopt in huis nooit op schoenen, en ook niet op sokken, maar op eenvoudige stoffen slippertjes, tapotsjki. Ik probeer hun levensstijl te begrijpen, maar dat is niet altijd gemakkelijk. Ik vraag me ook regelmatig af wat ze nou van mij zouden denken. Die rare, lange, blonde buitenlander die bij iedere deur moet bukken en in zo’n vreemd, niet-Cyrillisch taaltje schrijft...

Leonie, Nanda en ik hebben ’s middags gezamenlijk de stad verkend. We zijn de beroemde Nevski prospekt opgelopen richting de rivier de Neva (ja inderdaad, daar is de straat naar vernoemd). De bevroren Neva is prachtig en het uitzicht vanaf de Neva-bruggen ook. Tussen de Nevski prospekt en de rivier staat de Admiraliteit. Daar vandaan lopen drie grote centrale wegen door de stad: de Nevski prospekt, de Gorochovaja oelitsa (waar ik dus aan woon) en de Voznesenski prospekt. Naast de Admiraliteit staat het enorme Winterpaleis, waarin de Hermitage is gevestigd, een van de grootste en beroemdste musea ter wereld. Daarvoor ligt het grote Paleisplein. Russen houden wel van groot, het ene gebouw is nog groter en majestueuzer dan het andere. Aan de andere kant van de Admiraliteit staat de Bronzen Ruiter, een standbeeld van Peter de Grote, de stichter van de stad. Het is een beeld van een steigerend paard met daarop Peter. Alleen de achterpoten maken dus contact met de sokkel, en om te voorkomen dat het beeld voorover zou kukelen, is ook de staart van het paard aan de sokkel vastgemaakt.

We zijn ook naar het warenhuis Gostinyj dvor geweest, een immens bedrijf, bestaand uit talloze kleine winkeltjes. Alle winkeltjes zijn in de lengte aan elkaar bevestigd en je loopt dwars door al die winkeltjes. Er zijn wel meerdere ingangen, maar als je een winkeltje ver van een ingang wilt bezoeken, moet je dus door heel veel andere winkeltjes. En uiteraard zitten alle winkels met luxeartikelen en prullaria bij de ingangen en de winkeltjes met praktische zaken niet. Slim stukje marketing.

We hebben ’s middags een pannenkoek gegeten in een filiaal van een bekende pannenkoekketen, Teremok. Het bedrijf doet me veel denken aan de McDonalds, zelfs de bedrijfskleding, maar dan dus met pannenkoeken. Daar houden ze hier wel van: ook op straat zie je pannenkoekententjes en in de meeste eetgelegenheden kun je pannenkoeken krijgen. En het beleg is zeer divers: ze zijn er met banaan en chocolade, rode kaviaar (houden ze hier ook erg van), ham en kaas, champignons, appel en caramel, bosbessen, en ga zo maar door. We zaten in een zijstraat van de Nevski-prospekt, hartje centrum, en toch betaal je maar twee euro voor zo’n pannenkoek. Alles is prima te betalen, ik had verwacht dat een stad als Sint-Petersburg wel duurder zou zijn. De mensen lijken ook niet arm te zijn. De appartementen waar ik en mijn klasgenoten verblijven zijn simpel en niet groot, maar de kleding is van Westers niveau en ik zie maar weinig Lada’s.

Na het eten heb ik even wat eten en drinken gekocht voor morgen. Ik ben nog geen supermarkt tegengekomen, maar ze hebben hier wel veel prodoekty, ouderwetse levensmiddelenwinkeltjes waar je nog aan de toonbank moet vragen om wat je wilt hebben. Voor ieder soort producten hebben ze een eigen medewerker, dus bij de zuivel staat een vrouwtje, bij de potgroenten staat een vrouwtje, en bij het fruit, bij het vlees, bij het brood, enzovoort. Vlakbij mijn huis is een grote prodoekty, met allemaal aparte ruimtes voor de verschillende soorten levensmiddelen. Achter iedere toonbank staan twee medewerkers, en veel van de ruimtes hebben daarnaast nog een heel klein hokje waar een vrouwtje zit bij wie je groot geld kunt wisselen. Biljetten van 1000 roebel roepen vaak al grote ogen op, terwijl dat maar iets meer dan 20 euro is! En daarnaast lopen er in zo’n prodoekty diverse vrouwen de vloer te zwabberen, want de vloeren zijn overal ontzettend smerig door alle grijze sneeuw die naar binnen wordt gelopen. Al met al werken er zo 40 mensen in zo’n winkel, en dat zijn allemaal vrouwen, behalve de bedrijfsleider.

’s Avonds hebben we in een bistro (een leenwoord trouwens uit het Russisch, betekent ‘snel’) sjasliek gegeten. Het leuke is dat veel bedrijven, ook de kleine prodoekty, 24 uur per dag en zeven dagen per week geopend zijn. Op straat is het de hele dag ontzettend druk, en zodra je dan de binnenplaats van het huis op loopt wordt het stil. Het gebouw is drie verdiepingen hoog en zal toch zeker 100 appartementen tellen, maar je hoort niets. Ook in het trappenhuis is het stil en donker. Alleen de hond van de buren blaft soms. Ach, er is zoveel te vertellen... Maar morgen is er weer een dag.

Nog wel even een paar fotootjes. Allereerst mijn kamer:

- Foto 001
- Foto 002
- Foto 003
- Foto 004
- Foto 005

De rest van het appartement:

- Foto 006
- Foto 007
- Foto 008
- Foto 009
- Foto 010

En ten slotte Manja (Amanda), de kat van Marina:

- Foto 011
- Foto 012
- Foto 013
- Foto 014

Dag 1. De reis verliep zeer voorspoedig. Papa en ik vertrokken om zes uur. De wegen waren niet glad en met de drukte viel het mee, dus we zijn in ruim twee uur naar het vliegveld gereden. Ik had voor vandaag nog nooit gevlogen, maar dat heb ik altijd al eens willen doen, dus daar keek ik dan ook erg naar uit.

De check-in en de douane verliepen vloeiend. In de gate gingen we met de trap naar beneden; ons vliegtuig stond niet aan de gate, maar ergens midden op het terrein, waar we met een bus heen werden gereden. We waren zeker twintig minuten van tevoren bij de bus, maar toch maande een medewerkster ons tot opschieten. Geen idee waarom, want het duurde nog even voordat de bus vertrok. Klasgenoot Nanda kwam ik in de bus tegen; klasgenoot Leonie was ik bij het inchecken al tegengekomen. De bus legde direct bij het vliegtuig aan. Ik zag al wel dat het vliegtuig lang niet vol zou komen te zitten, dus ik ben mooi ergens aan het raam gaan zitten, vlak voor de rechtervleugel. Het vliegtuig taxiede in een redelijk tempo naar de landingsbaan, draaide de baan op, wachtte eventjes op toestemming om op te mogen stijgen en vervolgens werd het gaspedaal vol ingetrapt. Wat een gave ervaring! Voordat ik het doorhad waren we los van de grond. We stegen onder een stijle hoek, en dat voelde je wel aan je oren en je hoofd. Echt een geweldig gevoel. Leuk ook dat ik de ailerons kon zien, die van stand veranderen als het vliegtuig moet stijgen of dalen. Helaas zaten we al na honderd meter te zijn gestegen in het wolkendek en was er niets meer van de grond te zien. In rap tempo stegen we tot boven de wolken. We levelden af op een kleine 40.000 voet (12 kilometer) hoog. Ik heb geen grond of zee gezien, maar wolken kunnen er van bovenaf ook best mooi uitzien. Het wolkendek zag er een tijdje uit als een soort vage witte nevel, dan weer als een perfect gladde sneeuwvlakte, dan eens als een witte olifantenhuid en dan weer als iets dat leek op een veld van witte bloemkoolroosjes of een dicht dek van witte boomtoppen, of een combinatie van al het voornoemde. Voor mijn gevoel zaten we een meter of 200 boven de wolken, maar ik besefte me dat je je daar gemakkelijk op verkijkt toen een kilometer onder ons een vliegtuig over de wolken heen vloog.

Onderweg kregen we nog een sandwich met kaas en een soort dressing (was best lekker) en onbeperkt te drinken (de koffie was smerig). Ik vond het fascinerend dat we ons met honderden kilometers per uur voortbewogen, terwijl je niets om je heen ziet bewegen. Heel langzaam zie je het wolkendek onder je wegtrekken, maar de vleugels van het vliegtuig hangen roerloos stil. Af en toe doet een onzichtbare windvlaag het toestel schommelen. We vliegen met een grondsnelheid van 825 km/h, buiten is het -60 graden Celsius en wij zitten gezellig naar buiten te turen. Echt een prachtige ervaring.

Voordat ik het wist was de vlucht alweer voorbij en begonnen we te dalen. Ook dat ging erg stijl. Gelukkig begon het wolkendek in Rusland hoger, waardoor we nog aardig wat van het Russische landschap konden zien vanuit de lucht. Geweldig om al die kleine witte huisjes, weggetjes en bossen te zien vanuit de lucht.

Na de landing kwamen we in de gate bij de douane. Daar verliep alles vrij vlot en met een klein halfuurtje stonden we in de centrale hal van het vliegveld. Daar wachtte Anna Burova, een medewerkster van de Europese Universiteit, op ons. Zij gaf ons onder andere kaarten van de stad en Russische SIM-kaarten, zodat we goedkoop met elkaar kunnen bellen en SMS’en. Naar het buitenland bellen of SMS’en lukt nog niet, maar dat zoek ik nog uit. Een SMS’je binnen Rusland sturen kost maar 1 roebel (iets meer dan 2 eurocent)! Ik belde papa nog even, 39 seconden, en dat kostte 63 roebel (1,50 euro). Mijn telefoonnummer hier in Rusland is +7-9313063257. Anna regelde taxi’s voor ons die ons naar onze verblijfadressen brachten (voor 10 euro per persoon, bijna Westerse prijzen). Net als in de zomervakantie van vorig jaar viel het me op dat de Russen als maniakken rijden. Wegbelijning negeren ze en rechts inhalen is de gewoonste zaak van de wereld. Onze taxichauffeur reed mobiel bellend op de binnenste rijstrook van een vierbaansrotonde en met ogenschijnlijke asocialiteit ging hij vier banen naar rechts, daarbij wat bussen afsnijdend, om een afrit te nemen.

Er ligt hier 30 tot 50 centimeter sneeuw en het is behoorlijk koud. Stoepen worden niet sneeuwvrij gemaakt, dus ik ben blij dat ik warme schoenen met goed profiel heb. Al na een paar stappen buiten besefte ik dat ik maar snel een warme muts moet kopen. Het is maar -15 graden, maar er staat soms een stevige wind, en dan heb je wel het gevoel dat je je oren kwijtraakt. Na een tijdje lopen begint je neus van binnen ook te bevriezen, beginnen je ogen te tranen en worden je lippen stijf. Vrijwel iedereen loopt hier ook met een hoofddeksel. De mannen hebben meestal een welbekende sjapka oesjanka (oorflapmuts) op, en de vrouwen vaak een geval dat lijkt op een opgerolde hermelijn waarin nog net het gezicht zichtbaar is. Ook de hoge cilindervormige papacha’s zie je weleens. Ik ga morgen ook maar eens zo’n echte Russische muts kopen.

Mijn verblijfadres maakt onderdeel uit van een groot vierkant huis van drie verdiepingen, Gorochovaja oelitsa 44, dat bestaat uit diverse appartementen (kvartiry). Ik zit in nr. 36. In het midden van het grote pand is een binnenplaats met een speeltuin en wat parkeerplaatsen. Hier zijn ook de deuren naar de trappenhuizen. Ik ben toch bij een soort gastgezin terechtgekomen. De vrouw des huizes, Natalja, is een jaar of 55 en werkt in twee musea. Haar neef en zijn vrouw wonen hier ook. De neef heb ik nog niet ontmoet; zijn vrouw, Marina, een paar jaar ouder dan mij, wel. Natalja is aardig, maar wel praatziek, terwijl ik het ook weleens prettig vind om even alleen te zijn. Ze is verder wel heel aardig hoor, maar mijn Russisch is nog niet goed genoeg om een gemakkelijk gesprek met haar te voeren, en dat maakt alles erg vermoeiend, omdat je erg goed op moet letten. Mijn kamer is verder prima. Het is er wel vrij koud en er hangen geen gordijnen, alleen vitrage, naar Russisch gebruik. Verder staan er twee boekenkasten vol met boeken, een tv, een tafeltje, drie stoelen en een bankstel. Dat bankstel is uitklapbaar en zo tevens mijn bed.

Natalja heeft geen vast eetritme en ze vertelde dat als ik wat wilde eten, ik dat zelf moet regelen. Maar alles in het huis mag ik gebruiken: borden, pannen, toilet, bad, etc. Er schijnt zelfs WiFi te zijn hier, maar hoe ik daar toegang tot krijg weet ik nog niet. Ik moet dus ontbijt maken, avondeten koken of uit eten gaan. Dat laatste hebben we vandaag gedaan: de derde klasgenoot, Marina, was al sinds gisteren in Sint-Petersburg, en met z’n vieren zijn we zes Leidenaren gaan opzoeken, die al ergens in een restaurantje zaten. De zevende Leidenaar at bij zijn hospita. We hebben in een Japans restaurant gegeten, waar ze echt heerlijke borsjtsj hadden, en hebben daarna nog even in een café koffie gedronken. Rond middernacht was ik weer thuis. Natasja heeft me een sleutel van de hoofdingang en van het appartement gegeven. Ik heb m’n tanden gepoetst met wat theewater dat nog over was, want kraanwater is hier niet drinkbaar. Op het moment dat ik dit schrijf is het half twee ’s nachts plaatselijke tijd, dus half twaalf Nederlandse tijd. Een vrij lang bericht dit keer, maar er is een hoop gebeurd vandaag. Ik ga zometeen slapen en morgenochtend ga ik ontbijt en een muts kopen.

Nog even een berichtje aan de vooravond van mijn vertrek. De koffers zijn gepakt en ik heb het gewicht netjes onder de 20 kilo weten te houden (ervan uitgaande dat dit exclusief handbagage is). Ik vertrek morgenochtend om zes uur richting Duitsland; het zou weleens glad kunnen zijn en we moeten in de spits door het Ruhrgebied, dus we hebben ruim de tijd uitgetrokken voor de reis. Het zal mijn eerste vliegreis zijn, dus ik ben benieuwd. En uiteraard ben ik ook zeer benieuwd naar wat me in Sint-Petersburg te wachten staat.

Ik wil iedereen bij deze bedanken voor de vele mailtjes die ik heb ontvangen en wens iedereen een fijne komende honderd dagen toe! Tot in mei!

Zojuist heb ik te horen gekregen waar ik ga verblijven, namelijk Gorokhovaya ulitsa [Gorochovstraat] 44, appartement nr. 36. Of in het Russisch voluit, mocht je eens een kaartje willen sturen:

Гороховая ул., д. 44, кв. 36
Санкт-Петербург
191023 Россия

En hier een link naar dit adres van Google Maps (en hier een link naar de universiteit). De straat heeft trouwens ook een Wikipedia-pagina met een foto. Dat gebouw met die gouden top dat je op de foto in de verte kunt zien, is het gebouw van de Admiraliteit, in 1718 door Peter de Grote ingesteld. De straat heette toen ook 'Admiraliteitsstraat', en later kwam de naam 'Gorochovstraat'. In 1918 was in deze straat, op nr. 2, het hoofdkwartier van de Tsjeka gevestigd, een voorvader van de KGB. De straat heette toen 'Commissarisstraat'. De Tsjeka stond onder leiding van de beruchte Feliks Dzerzjinski, die bijnamen had als 'Bloedige Feliks' en 'IJzeren Feliks'. Hier zijn Wikipedia-pagina. In 1927, kort na het overlijden van Dzerzjinski, werd de straat naar hem vernoemd. In 1991 werd de straat weer hernoemd tot Gorochovstraat. De straat heeft in totaal zeven naamswisselingen ondergaan!

Beetje bij beetje druppelt er nu informatie binnen. Het zijn wel details; de belangrijke zaken blijven nog redelijk vaag (zoals waar we nu exact gaan verblijven). Ik weet nu bijvoorbeeld dat er vier studenten (inclusief ondergetekende) van de Rijksuniversiteit Groningen en zeven studenten van de Universiteit Leiden naar Sint-Petersburg gaan. Daarnaast zullen we een aantal colleges samen met een groep Amerikanen en een Mexicaan volgen. Een docent uit Leiden gaat met ons mee om ons waar nodig te begeleiden. Ook zullen twee docenten uit Groningen een tijd in Sint-Petersburg verblijven. En ten slotte is er dan nog het kader van de Europese Universiteit. Aan begeleiding geen gebrek dus.

Sinds een aantal dagen is nu ook de huisvesting 'duidelijk': het gaat hoogstwaarschijnlijk iets hospita/gastgezinachtigs worden. De details veranderen met ieder mailtje en zijn bij iedere persoon met wie je mailt anders, maar we weten nu ruwweg wat ons te wachten staat. Je krijgt als het goed is een eigen, gemeubileerde kamer, vaak bij een gezin of een oud vrouwtje. Je kunt gebruik maken van de badkamer en keuken wanneer je wilt. Je bent dan niet helemaal zelfstandig, maar de andere opties kosten een vermogen. Het lijkt erop dat je ook buren hebt, en dat zijn meestal geen klasgenoten, maar "The neighbours are friendly and problem-free - I take care of that", zo garandeerde een docente uit Sint-Petersburg ons. Afijn, ik ben zeer benieuwd.

Ik hoorde ook dat de paspoorten met visa eind deze week in Groningen zullen arriveren, dus dat is precies op tijd in orde gekomen. Verder heb ik mijn retourvliegticket geboekt (van Moskou naar Düsseldorf); dinsdag 11 mei vlieg ik Rusland weer uit, na exact 100 dagen in Rusland te zijn verbleven. Ten slotte heb ik een laptop gekocht (ex-lease, in zeer goede staat en met garantie, voor 160 euro!) zodat ik, wanneer ik in Sint-Petersburg eens wat achter de computer moet doen, niet afhankelijk ben van de universiteitsbibliotheek of een internetcafé.

De komende dagen ga ik maar eens beginnen met het inpakken van mijn koffer. Hij mag 20 kilo wegen, en de koffer en laptop zijn samen al zes kilo. Veertien kilo dus voor kleding, boeken, electronica en al het andere wat ik mee wil nemen, of ik moet flink bijbetalen voor de extra kilo's. Ik ben geen vrouw, dat scheelt, maar 20 kilo gaat nog een uitdaging worden...